Toolbox Dementievriendelijkere ziekenhuizen

Ziekenhuisbezoeken en -opnamen

Voor veel patiënten en hun familie is het bezoek aan een ziekenhuis of ziekenhuisopname een uitdagende ervaring vanwege de drukke, onbekende en stressvolle omgeving. Voor iemand met dementie kan deze ervaring nog negatiever zijn, vanwege cognitieve problemen en gedrags- of psychologische symptomen. 

De gedachte achter ‘Dementievriendelijke ziekenhuizen’ is dat we toewerken naar een betere ervaring voor mensen met dementie en hun familie wanneer zij het ziekenhuis bezoeken of in het ziekenhuis verblijven voor een opname. En ter voorkoming van complicaties.

De werkgroep Dementievriendelijke ziekenhuizen van het Nederlands Geheugenpoli Netwerk (NGN) heeft in 2022 een Verspreiding- en Implementatie Impuls (VIMP)-subsidie ontvangen van ZonMw. Twee ziekenhuizen - het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG, verpleegafdeling Interne Geneeskunde) én het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA, poli Cardiologie) - werden vanuit het VIMP-project ondersteund om dementievriendelijker te worden. Op basis van hun ervaringen is deze toolbox tot stand gekomen. Daarnaast wordt de toolbox continu verder aangevuld met goede voorbeelden uit de praktijk. Deze zijn te gebruiken ter inspiratie.

Dementievriendelijke ziekenhuizen

Uit de literatuur (zie openklapmenu) blijkt dat dementievriendelijke ziekenhuizen gekenmerkt worden door:

Persoonsgerichtheid

Het gaat om de patiënt centraal stellen en niet diens medische toestand. Hierbij worden zorg en ondersteuning afgestemd op iemands persoonlijke behoeften, wensen en voorkeuren. Hierbij dient rekening worden gehouden met de volgende drie aspecten:

• De persoon achter de patiënt kennen.
• Houding ten opzichte van de persoon.
• Persoonsgericht zorgen.

Continuïteit

Voor zowel de persoon met dementie als de geleverde zorg, zowel tijdens als na het ziekenhuisverblijf. Dit kan worden gecreëerd door middel van de volgende aspecten: 

• Personeel.
• Locatie (diagnostiek en behandeling bij voorkeur op de kamer van de patiënt én zo min mogelijk verplaatsen van de patiënt op de afdeling).
• Dagstructuur.
• Gezelschap.
• Geïnformeerd zijn.
• Domeinoverstijgend werken (ketenzorg).

Rekening houdend met de dementie

De focus van zorg ligt niet alleen op het acute gezondheidsprobleem, maar ook op de dementie en de gevolgen daarvan voor de zorg. Er wordt rekening gehouden met de dementie en dementie-specifieke symptomen met betrekking tot cognitie, communicatie, gedrag en dagelijks functioneren. 

Omgeving

De omgeving ondersteunt de persoon met dementie op het gebied van oriëntatie, activering, vertrouwdheid, rust, onafhankelijkheid en veiligheid. 

Waarderen van familieleden

Familieleden zijn altijd welkom in het ziekenhuis, zij worden erkend als deskundigen vanwege hun ervaring met en kennis over de persoon met dementie én zij worden actief betrokken bij het ziekenhuisbezoek/-verblijf.

Kennis en expertise 

Zowel dementie-specifieke als multidisciplinaire kennis en expertise zijn beschikbaar.

Aan de slag!

Verschillende aspecten kunnen bijdragen aan hoe personen met dementie het bezoek aan of opname in een ziekenhuis ervaren. Het dementievriendelijker maken van een ziekenhuis, is niet iets wat je snel regelt. Ons advies is om klein te beginnen, op één afdeling, en om daar te verkennen wat er nodig is om dementievriendelijker te worden. Om ervoor te zorgen dat er draagvlak is op de afdeling, is het belangrijk om medewerkers actief te betrekken. Deze toolbox geeft praktische tips en inspirerende voorbeelden. 

Ga ook aan de slag met het dementievriendelijker maken van jouw ziekenhuis!